Danse Africaine

Het diepe dreunen van de tam-tams
Het trage dreunen van de tam-tams
Diep... traag
Traag... diep -
Doet je bloed sneller gaan
Dans!
Een nacht-gesluierd meisje
Tolt zacht een
Cirkel van licht binnen
Tolt zacht... traag,
Als een kringel rook rond het vuur -
En de tam-tams slaan
En de tam-tams slaan,
En het diepe dreunen van de tam-tams
Doet je bloed sneller gaan.

Vertaling: Rick van Vliet

Spreek je (Afro-)Amerikaans Engels en wil je dit gedicht inspreken? Neem contact op via muurgedichten@taalmuseum.nl!

Ontdek dit gedicht in een minuut

Langston Hughes schreef gedichten alsof ze jazzmuziek waren. Jazzmuzikanten maakten veel gebruik van de tomtoms op het drumstel. Die waren afgeleid van Afrikaanse trommels, die Hughes mogelijk zelf hoorde op zijn reizen als matroos. De klanken van het instrument waren voor hem dan ook een symbool van zwart zelfbewustzijn. Het gedicht is als een Afrikaanse dans die plaatsvindt in een jazzclub in Harlem, New York.

Meer weten? Je kunt op deze website het gedicht beluisteren, je verdiepen in de totstandkoming en de maker en ontdekken wat Leidenaren ervan vinden.

Langston Hughes

Joplin 1902 - New York 1967

Hughes’ ouders scheidden toen hij nog jong was. Tot zijn 13e woonde hij bij zijn grootmoeder, daarna bij zijn moeder en haar echtgenoot in Lincoln, Illinois. Daar begon hij met het schrijven van poëzie en was hij redacteur van de schoolkrant. Na het afronden van high school woonde hij een jaar bij zijn vader in Mexico. Die keurde zijn zoons plan om schrijver te worden ten zeerste af, en bood aan een opleiding bouwkunde aan Columbia University in New York te betalen. Hughes studeerde er een jaar, maar was meer in Harlem te vinden.

Harlem Renaissance

In Harlem dook Langston Hughes het zwarte culturele leven. De Harlem Renaissance vierde hoogtij: blues, jazz, dichters, schrijvers, black awareness. Nadat hij was gestopt met de studie, had hij diverse baantjes om in leven te blijven. Een daarvan was matroos op de internationale vaart. Hij bezocht onder andere West-Afrika en verbleef enige tijd in Engeland en in Parijs. Terug in de VS woonde hij op verschillende plekken. In Lincoln maakte hij zijn studie af en hij trok opnieuw naar Harlem, waar zijn schrijverschap volledig tot bloei kwam.

Debuut

In 1926 verscheen zijn eerste bundel, The Weary Blues, waarin Danse Africaine is opgenomen. Het dominante thema van zijn werk is daarin al te vinden: black awareness. Zijn poëzie kenmerkt zich door het ritme van (jazz)muziek: jazz poetry. Door het succes van zijn eerste publicaties realiseerde Hughes zich dat hij van het schrijverschap kon leven en richtte zijn aandacht en energie volledig daarop. Naast poëzie heeft hij veel romans, verhalen en een aantal toneelstukken gepubliceerd. Hij overleed in 1967 aan de gevolgen van prostaatkanker. Ter nagedachtenis is zijn woning in Harlem tot monument verklaard en East 127th Street, waar hij woonde, omgedoopt tot Langston Hughes Place.

Waar gaat dit gedicht over?

Danse Africaine is een Hughes’ eerste gepubliceerde gedichten. Het bevat de belangrijkste thema’s uit zijn werk: black awareness, aandacht voor de Afrikaanse roots en de verbinding tussen muziek en poëzie.

Afrika in het bloed

Het gedicht valt uiteen in drie gedeeltes: het langzaam opzwepende eerste gedeelte (The low beating of the tom-toms), de dans in het middenstuk (Dance!) en het langzaam doorebbende slot (and the tom-toms beat). Op de muur in Leiden is deze structuur krachtig vormgegeven door de nachtzwarte achtergrond van de eerste en laatste strofe en de rode middenstrook, refererend aan het vuur. De omschrijving van het geluid van de tomtoms roept de associatie op van een hartslag (low...slow / slow…low - / stirs your blood). Kortom: Afrika zit in het bloed van de zwarte man of vrouw.

Muziek

De tomtom is een set van traditionele drums die door diverse Afrikaanse volkeren wordt gebruikt en staat symbool voor de Afrikaanse oorsprong. Tomtoms zijn, in aangepaste vorm, sinds het begin van de twintigste eeuw ook een onderdeel van het drumstel. Deze tomtoms gaven een hoger geluid gaf dan de gebruikelijke bass drum en waren met name onder jazzmuzikanten populair. De tomtom brengt in het gedicht dus de traditionele Afrikaanse muziek samen met de jazz in Harlem.

Ontstaan van dit gedicht

Nadat Langston Hughes in 1922 met zijn studie aan Columbia University was gestopt, had hij een tijd uiteenlopende baantjes. Een daarvan was matroos, waardoor hij Europa en West-Afrika bezocht. Danse Africaine kwam in deze periode tot stand. Hij was 20 jaar oud toen hij het schreef.

Publicatie

Terug in de VS streek hij in 1924 neer in Washington, D.C. Hij werkte als serveerder in een restaurant waar de bekende dichter Vachel Lindsay (1879 - 1931) regelmatig at, en liet hem zijn werk lezen. Lindsay was onder de indruk en bracht hem in contact met een uitgever. In 1926 verscheen zijn eerste bundel The Weary Blues waarin Danse Africaine is opgenomen. De bundel als geheel wordt beschouwd als signature work van Langston Hughes.

Ik heb een verhaal bij dit gedicht

Heeft dit gedicht een speciale betekenis voor jou? Herinner je nog wanneer je het voor het eerst hoorde bijvoorbeeld? Of ben je het ooit ergens onverwachts tegengekomen? Laat het ons weten op muurgedichten@taalmuseum.nl! We voegen jouw verhaal graag toe aan deze website.

Langston Hughes in Leiden

Foto: Anoesjka Minnaard

Dit gedicht is sinds 1994 te vinden aan de Nieuwe Rijn 46 in Leiden. Het was het 24e muurgedicht dat door Stichting TEGEN-BEELD werd gerealiseerd.

Drie Amerikaanse gedichten

Gedichten van drie Amerikaanse dichters, Langston Hughes (Afro-American), Wotkoce Okisce (Native American) en Edward Estlin Cummings (White American), zijn in samenspel aangebracht, in drie opeenvolgende stegen aan de Nieuwe Rijn. Ze representeren drie bevolkingsgroepen van Amerika en vertegenwoordigen samen het diverse Amerika.

Langston Hughes en Black Awareness

Langston Hughes wordt beschouwd als de vader van de literaire beweging rond black awareness. Hij was (en is) een inspiratie voor veel schrijvende Afro-Amerikanen en voor bewegingen als die van Marcus Garvey of W.E.B. du Bois. Hughes was ook internationaal een inspiratie voor de négritude-beweging, die bestond uit black awareness-schrijvers uit Afrika en de Afrikaanse diaspora, zoals Léopold Sédar Senghor (Senegal) en Aimé Césaire (Martinique).

De as van Langston Hughes ligt begraven in het Arthur Schomburg Center for Research in Black Culture in Harlem. De plek is gemarkeerd met een regel uit het gedicht The Negro Speaks of Rivers: My soul has grown deep like the rivers.

Wist je dat?

• Een gedeelte van de bundel The Weary Blues is in 1958 op muziek gezet door Charles Mingus in het album Weary Blues. Langston Hughes reciteert hier zelf zijn werk.
   
• Langston Hughes was de eerste zwarte Amerikaanse schrijver die van zijn pen kon leven.
   
• Niet alleen schreef Hughes toneelstukken, zijn eigen leven is verteld in film en op toneel.

Danse Africaine

The low beating of the tom-toms,
The slow beating of the tom-toms,
Low... slow
Slow... low -
Stirs your blood.
Dance!
A night-veiled girl
Whirls softly into a
Circle of light.
Whirls softly... slowly,
Like a wisp of smoke around the fire -
And the tom-toms beat,
And the tom-toms beat,
And the low beating of the tom-toms
Stirs your blood.

Danse Africaine

Grollen die Tomtoms,
Rollen die Tomtoms,
Grollen,
Rollen,
Wecken dein Blut.
Tanz!
Nachtumhülltes Mädchen
Dreht sich leis
Im Lichterkreis,
Rauchwölkchen um das Feuer
Dreht sich leis im Lichterkreis.
Und die Tomtoms rollen,
Und die Tomtoms grollen,
Rollen, grollen,
Wecken dein Blut.

Übersetzung: Maurice Wright

Meer weten?

Dit lemma is geschreven door het Taalmuseum in samenwerking met Ellen van Dilst. De vertaling naar het Engels is gemaakt door Emma Knapper. Er is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

• Poets.org
• Langston Hughes Society
• American National University
• Biography.com
• Webster’s dictionary