Was er ooit een tijd

Was er ooit een tijd dat dansers met hun vedels
In kindercircussen hun zorgen konden sussen?
Er was ooit een tijd dat een boek ze deed wenen,
Maar de tijd zette zijn maden op hun spoor.
Onder de koepel van de hemel zijn ze niet veilig.
Het veiligst in dit leven is dat wat men nooit weet.
Onder de hemeltekens hebben zij die geen armen hebben
De schoonste handen, en, zoals alleen de harteloze geest
Niet lijdt, is het de blinde die het scherpste ziet.

Vertaling: Rick van Vliet
 

Are you a native Welsh and would you like to recite Dylan Thomas - Was there a time? Please contact us at muurgedichten@taalmuseum.nl. 

Ontdek dit gedicht in een minuut

Veel kinderen zien er reikhalzend naar uit om ouder te zijn. Maar wie het eenmaal is, verlangt soms terug naar de kindertijd, waarin het leven nog simpel en onschuldig was. Dylan Thomas voelde dat sentiment zijn hele leven lang. Kwam het door zijn levensstijl, die doordrenkt was van alcohol en affaires? Ook voordat het zover was, als adolescent, was dat verlangen er al. Bijvoorbeeld in dit gedicht, dat hij als tiener schreef, later aanpaste en uitbracht in zijn eerste bundel.

Meer weten? Je kunt op deze website het gedicht beluisteren, je verdiepen in de totstandkoming en de maker en ontdekken wat Leidenaren ervan vinden.

Dylan Thomas

Swansea 1914 - New York 1953

Dylan Thomas groeide op in Wales. Zijn vader, David John Thomas, was docent Engels met een passie voor literatuur en poëzie. Vanaf het moment dat zijn zoon kon praten, deelde hij die passie. In navolging van zijn vader begon Dylan al jong met het schrijven van gedichten voor de schoolkrant. In 1933 stuurde Thomas een van zijn gedichten in voor een dichtwedstrijd van de BBC en zijn inzending werd op de radio voorgelezen. Enkele toonaangevende kranten en tijdschriften publiceerden vervolgens zijn gedichten, en een jaar later verscheen zijn eerste dichtbundel, 18 poems.

Liefde in Londen

Dylan Thomas vertrok naar Londen. Hij was 21 toen hij in een pub werd voorgesteld aan Caitlin McNamara. Het was liefde op het eerste gezicht en er ontstond onmiddellijk een gepassioneerde en temperamentvolle liefdesrelatie. Ze hadden vaak ruzie en waren elkaar geregeld ontrouw, maar trouwden toch in 1937 en kregen drie kinderen. Ondanks de stormachtige relatie had Caitlin een positieve invloed op Dylan Thomas. Ze schiep een rustige, stabiele omgeving en stimuleerde Dylan om dagelijks te schrijven.

Amerika

In de jaren ‘40 groeide Dylan Thomas uit tot een internationale bekendheid, mede dankzij zijn werk voor de BBC. Hij schreef film- en radioscripts, droeg voor in radioprogramma’s en acteerde. In 1950 maakte Thomas de eerste van vier reizen naar Amerika, waar hij meerdere lezingen gaf. Tijdens de vierde reis, in 1953, kreeg hij longontsteking. Mede door zijn slechte lichamelijke conditie overleed Dylan Thomas in New York op 9 november 1953, pas 39 jaar oud.

Waar gaat dit gedicht over?

De thema’s die Dylan Thomas meestal voor zijn gedichten koos waren nostalgie, leven, dood en verloren onschuld. In het gedicht Was there a time komen alle vier deze thema’s terug. Het begint met jonge kinderen, die al hun zorgen vergeten als er iets bijzonders gebeurt op een podium en nog kunnen huilen om wat er in een boek gebeurt.

De tijd speelt de hoofdrol in dit gedicht: wie opgroeit, gaat de wereld anders waarnemen. Als je je ogen en oren de kost geeft, liggen gevoelens van onveiligheid op de loer, want er is een hoop leed in de wereld. Zou het niet fijner zijn om jong en onwetend te blijven?
 

Ontstaan van dit gedicht

Op de middelbare school was Dylan Thomas een lastige leerling. Hij verwaarloosde alle vakken, behalve Engels. Daarvoor las hij alles wat hij maar te pakken kon krijgen. Creatief als hij was, schreef hij ook zelf gedichten. Tussen zijn 15e en 19e vulde Dylan Thomas vier opschrijfboekjes met gedichten.

De ‘notebook poems’ die hij in zijn tienerjaren schreef, gebruikte hij vaak als ruwe versie voor de definitieve gedichten die hij later publiceerde. In 1933, toen hij 18 jaar oud was, schreef Dylan Thomas de eerste versie van het gedicht Was there a time in zijn derde notebook. Twee jaar later bewerkte hij het tot een veel kortere versie die werd opgenomen in de dichtbundel Twenty-five Poems, die in 1936 werd uitgegeven.

Ik heb een verhaal bij dit gedicht

Heeft dit gedicht een speciale betekenis voor jou? Herinner je nog wanneer je het voor het eerst hoorde bijvoorbeeld? Of ben je het ooit ergens onverwachts tegengekomen? Laat het ons weten op muurgedichten@taalmuseum.nl! We voegen jouw verhaal graag toe aan deze website.
 

Dylan Thomas in Leiden

Foto Anoesjka Minnaard

Dit gedicht is sinds 2003 te in Leiden te vinden, op een zijmuur van de Lage Rijndijk 96 in Leiden. Het was het 91e muurgedicht dat Stichting TEGEN-BEELD realiseerde. Let op: het is alleen te bewonderen vanaf het water. Het is uitgekozen en geschilderd door Jan Willem Bruins.

Dylan Thomas en Wales

Dylan Thomas wordt vaak de belangrijkste dichter uit Wales genoemd. Zijn geboorteplaats Swansea eert hem met een eigen museum en Laugharne, waar hij na zijn periode in Londen neerstreek met zijn echtgenote, is uitgegroeid tot een attractie van formaat voor fans en liefhebbers van Thomas.

Citaten

Als je Dylan’s proza of poëzie leest, en vooral als hij dat zelf doet, in een verrukkelijke stroom van woorden, zou je denken dat hij die woorden en zinsstructuren moeiteloos op papier zet - maar dat is niet zo. Ze zijn het resultaat van zorgvuldig vakmanschap.

Bert Trent, vriend van Thomas

Wij hebben hem overleefd, net zoals wij weten dat zijn nagedachtenis ons zal overleven.

John Malcolm Brinnin, dichter en directeur van het Amerikaanse Poetry Center die Dylan Thomas naar America haalde

Hij kan het best omschreven worden als een neurotische persoonlijkheid met een toenemende depressie, met gevaarlijk alcoholgebruik, kwellende zorgen, toenemende creatieve remming, die een gevoel van neurotische hulpeloosheid aangeeft.

B.W. Murphy, zijn arts in New York

Een alcoholist is iemand aan wie je een hekel hebt, iemand die net zoveel drinkt als jijzelf.

Dylan Thomas

Ik herinner mijn vader als een heel vriendelijke man.

Aerwyn Thomas, dochter van Dylan Thomas
 

Wist je dat?

• Dit gedicht bevat terugkerende klanken en ligt mede daardoor goed in het gehoor. Thomas hield veel rekening met hoe zijn gedichten klonken, en las ze zelf voor op de radio. Hele generaties Britten maakten zo kennis met zijn werk.
   
• John Lennon was fan van Dylan Thomas en wilde absoluut een afbeelding van de dichter op de hoes van het album Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band van The Beatles. Thomas had volgens Lennon grote invloed op zijn teksten.
   
• Ook muzikant Robert Zimmerman vond inspiratie bij Dylan Thomas. Zijn artiestennaam was zelfs een eerbetoon: Bob Dylan.
   
• Dylan Thomas vond oorlog een belachelijk idee en wist dat hij nooit een ander mens zou kunnen doden.
   
• Het nummer Comes a time van the Grateful Death is geïnspireerd op dit gedicht. Hierin laat een blinde iets zien wat voor anderen verborgen blijft, net als in de laatste regel van dit gedicht: ‘the blind man sees best.’
   

Philip Madoc citeert Dylan Thomas' Was There A Time.

Was There a Time

Was there a time when dancers with their fiddles
In children's circuses could stay their troubles?
There was a time they could cry over books,
But time has set its maggot on their track.
Under the arc of the sky they are unsafe.
What's never known is safest in this life.
Under the skysigns they who have no arms
Have cleanest hands, and, as the heartless ghost
Alone's unhurt, so the blind man sees best.
 

Meer weten?

Dit lemma is geschreven door Hansje Weijer in samenwerking met het Taalmuseum. Daarbij is gebruik gemaakt van de volgende bronnen:

• Drabble, M. The Oxford Companion to English Literature (London: Guild Publishing 1985)
• PoetryFoundation.org
• DylanThomas.com
• Wikipedia over Dylan Thomas
• Website van BBC